کتاب صوتی توپ مرواری

…ن

کتاب صوتی توپ مرواری

کتاب ” توپ مرواری” نوشته صادق هدایت و یکی از آثار انتقادی _ سیاسی این نویسنده است. هدایت در این کتاب از زبان طنز اصطلاحات و ضرب المثل های مردم عامه به وفور استفاده کرده است. کتاب ” توپ مرواری” احتمالا آخرین نوشته صادق هدایت است. با این وجود در زمان حیات وی اجازه انتشار نیافت.

البته این ممنوعیت نه تنها از خواستاران و خوانندگان این کتاب کم نکرد؛ بلکه بر آن افزود و میل و اشتیاق مردم برای خواندن کتاب ” توپ مرواری” زیاد شد. به طوری که تنها در روزهای اولیه انقلاب و پیش از آن صدها هزار نسخه از آن در تهران چاپ شد.

کتاب صوتی توپ مرواری درباره یک توپ جنگی به نام ” توپ مرواری” است. صادق هدایت در کتاب خود نوشته است: « آخرین باری که این توپ را دیدم، در ورودی یک ساختمان نظامی در خیابان قوام السلطنه (سی تیر فعلی) بود. گویا ساختمان وابسته به وزارت خارجه بود….»

هدایت سپس روند تاریخی حضور این توپ در ایران را توضیح می دهد و با آن به زمان های دور بر می گردد و اینگونه می شود که یک کتاب تاریخی و بی‌نظیر در ۱۲۰ صفحه به نگارش در می آید. هدایت در کتاب ” توپ مرواری” برای تمام اتفاقات تاریخی دلایل منطقی و قابل قبولی ارائه می دهد. در این کتاب، خواننده حتی با تاریخ دریانوردی ایران آشنا می شود و به طور مثال این مسئله که « چرا به جای مارکوپولو، فریستوفر قلمبس قاره آمریکا را کشف نکرد؟ چگونه پای آمریق وسبوس به ایران باز شد…»

درباره کتاب توپ مرواری

کتاب صوتی توپ مرواری یک اثر طنز و انتقادی است. صادق هدایت در این کتاب تاریخ دویست سیصد ساله اخیرایران را ساختار زدایی می کند. او ساختار ذهنی عقب مانده، اخلاق مدرن پوسیده، تئوری توطئه، فرهنگستان زبان آن زمان و… را با زبان طنز و شوخ طبعی در هم می شکند. نویسنده در کتاب ” توپ مرواری”  تمام صناعات زبانی را با عامیانه ترین اصطلاحات و ضرب المثل ها و حتی اشعار عامیانه یکجا گردآوری کرده است.

کتاب ” توپ مرواری” در حقیقت، طنز انتقادی بر علیه نادرشاه، شاه عباس، سلطان محمد خدابنده و خاندان پهلوی است.  هدایت در این کتاب، همچنین، ضمن محکوم کردن هر گونه فریب کاری، ستم پیشگی و جهل و خرافات، به شکل شوخی آمیز و بی محابا دریانوردان استعمارگر پرتغالی و اروپایی و کشتار و غارت گریهایشان را مورد انتقاد قرار داده است.

توپ مرواری، عقاید و باورهای مردم نسبت به آن و روایتهای عجیبی که درباره آن نقل شده است، الهام بخش هدایت در نگارش این کتاب بوده است. کتاب ” توپ مرواری” در حقیقت، درباره یک توپ پرتقالی است که در زمان شاه اسماعیل صفوی، توسط یک دریاسالار پرتغالی به جزیره هرمز آورده می شود و یک قرن بعد به غنیمت سربازان شاه عباس در می آید. هدایت اتفاقاتی که در زمان “توپ مرواری” رخ می دهند را بر اساس منابع تاریخی و داستانهای عامیانه  و البته با چاشنی اغراق ساخته و پرداخته است.  شخصیت های داستان همگی با زبان محلی خودشان حرف می زنند. از این رو فهم مطالب برای خواننده امروزی کمی دشوار بنظر می رسد.

درباره صادق هدایت

صادق هدایت نویسنده، مترجم و روشنفکر ایرانی بوده است. هدایت همچنین، یکی از مفاخر داستان نویسی مدرن در جهان است که نقش برجسته ای بر روند روشنفکری ایران معاصر دارد.

صادق هدایت در بهمن ۱۲۸۱ هجری شمسی در یک خانواده سرشناس متولد شد. او بعد از اتمام دوره دبیرستان به بلژیک رفت و در رشته مهندسی ادامه تحصیل داد. اما ذوق ادبی موجب شد تا از ادامه تحصیل در رشته مهندسی بازبماند. یکسال بعد به فرانسه رفت. در همان سالها اقدام به خودکشی کرد که موفقیت آمیز نبود. هدایت بعدها داستان خودکشی خود را در کتاب ” زنده به گور” روایت کرد.

یکسال بعد از خودکشی نافرجم، هدایت به تهران بازگشت و کار نویسندگی خود را که در فرانسه آغاز کرده بود، ادامه داد. رمان ” بوف کور” یکی از معروفترین و درخشان ترین آثار ادبیات داستانی معاصر ایران می باشد. صادق هدایت در فروردین ۱۳۳۰ در فرانسه در سن ۴۸ سالگی به زندگی خود پایان داد.